Sevilen spor voleybol hakkında her şey

Voleybol, ülkemizde ve dünyada herkesin sevdiği bir spor dalı. Bu pinimizde de voleybol nedir, voleybol sahası, voleybol saha ölçüleri nedir, voleybol nasıl oynanır ve voleybol oyun kurallarını sizler için araştırdık!

ABD'de 1885 yılında icat edilen voleybolun mucidi Holyoke YMCA isimli okulda Beden Eğitimi Öğretmenliği yapan William Morgan, basketbol topunun iç lastiğini kullanarak böyle bir oyun tasarlamış ve ilk oyunu da öğrencilerine oynatmıştır. ABD'nin I. Dünya Savaşı'na katılmasıyla birlikte voleybol Amerikan askerleri tarafından Avrupa ve Uzakdoğu'da da oynanınca dünyaca ünlü bir oyun haline gelmiştir. Voleybol, bir file ile ortadan ikiye bölünmüş bir sahada, altışar oyuncudan oluşan iki takımın karşılaştığı, belli kuralları olan ve topa elle vurulup karşı takımın topu karşılayamamasının hedeflendiği spor dalı olarak tanımlanır.

Voleybol sahası

Voleybol saha ölçüleri 18 metre uzunluğunda, 9 metre genişliğinde bir dikdörtgendir. Bu dikdörtgeni tam ortasından ayıran bir voleybol filesi bulunur. Voleybol filesinin yüksekliği erkeklerde 2.43 metre, kadınlarda 2.24 metredir. Her takımın yarı sahaları içerisinde 6'şar oyuncu yer alır. Bunlardan 3'ü öndeki hücum oyuncuları, 3'ü arkadaki defans oyuncuları olarak bilinir.

Voleybol nasıl oynanır?

Oyuncular sahada sabit yerlerde durur, üç kişi fileye yakın üç kişi de savunma pozisyonunda geride durur. Bir takım topa arka arkaya en fazla üç kez vurabilir. Topa vücudun herhangi bir yeri ile vurmak serbesttir. Oyuncular saat yönünde olmak üzere sürekli değişerek oynarlar. Topu karşı tarafın sahasına düşüren takım puan kazanır.

Voleybol sporunda, fiziksel anlamda uzun kas diye tabir edilen kas tipine ihtiyaç duyulduğu için, bu sporla uğraşan özellikle çocukların vücut şekli de bu esnek form doğrultusunda gelişir. Neticede vücudun kas yapısı, ideal ölçütlere ulaşır.

Manşet

İki kolu yan yana getirerek vuruş yapmaya manşet denir. Vuruşta önemli nokta, ön kolların iç kısımlarındaki en geniş alan ile vuruş yapmaktır.

Servis

Voleybolda oyunu başlatan vuruş olarak tanımlanır. Servis atan oyuncu, diğer oyuncuların yardımı olmadan servis atışını kullanır. Bu oyuncu kendi yarı sahasının dışındaki çizgiyi geçmeden, topu karşı yarı sahaya atar. Servis, genelde top havaya atıldıktan sonra, yere düşerken zıplayarak sert bir şekilde vurarak kullanılır.

Blok

Rakibin hücum gücünü etkisiz hale getirmek, rakibe uygun bir hücum şansı tanımamak veya topu kendi takımımıza kazandırmak için 2-3-4 no'lu bölge oyuncularının file üzerinde yaptıkları bir girişimdir. Rakipten gelen topu file üzerin karşılayıp tekrar karşı sahaya göndermeyi hedefler.

Smaç

Voleybolun sayı almaya yönelik yapılan bitirici vuruşudur. Kısaca topu file üzerinden rakip sahaya göndermesidir. Bunu yaparken sıçrar ve bacaklarını kalçalarına doğru çekerek güç alır, kolunu da havada açar ve topa sertçe vurur. 3 metre çizgisinin gerisinde kalan defans oyuncuları, smaç vururken bu çizgiyi geçmemeye dikkat etmelidir.

Savunma

İyi bir savunma için rakibin ön sıra oyuncularının belirlenmesi çok önemlidir. Bütün blok yapacaklar smaçörlerin kimle olduğunu ve pasörün ön veya arka oyuncu olduğunu bilmelidirler. Pasör ön oyuncu ise plase atabilir veya ikinci topa vurabilir. Ön sıra ve arka sıra savunmacıları buna hazır olmalıdırlar. Pasör arka oyuncu ise onu dikkate alıp savunma yapmaya gerek kalmaz.

Voleybol kuralları

• Bir voleybol takımı 6 as, 6 yedek toplam 12 oyuncudan oluşur. Her takımın 12 oyuncudan oluşan takım listesinde, 1 libero belirtme hakkı bulunur.
• Voleybol, 5 set üzerinden oynanır. Netice seti hariç her sette 25 sayıya ulaşan seti alır. 3 set alan takım müsabakayı kazanmış sayılır. 2-2'lik eşitlik durumunda 15 sayılık netice seti oynanır. Takımlar her setten sonra saha değişimi yaparlar.
• Voleybolda set başına her takıma 6 oyuncu değiştirme hakkı verilir. Bir veya daha fazla oyuncu aynı anda değiştirilebilir. Libero oyuncusu geri hat oyuncularının istediği herhangi birinin yerine izin istemeksizin girip çıkabilir. Libero oyuncusu hücum vuruşu yapamaz, servis atamaz ve blok teşebbüsünde bulunamaz. Kısaca sadece savunma oyuncusudur ve bir de forma rengi diğer takım arkadaşlarından farklıdır.
• Müsabaka esnasında takımlara topu rakip sahaya göndermeden önce en fazla 3 pas yapma hakkı verilmiştir.
• Her takımın set boyunca 30 saniyelik 2 mola hakkı vardır. Ayrıca 8 ve 16. syılarda zorunlu teknik molalar kullanılır. Maç 5. set uzarsa yine 30 saniyelik 2 mola hakkı vardır ve bu sette teknik mola verilmez.
• Voleybol müsabakaları 1 başhakem, 1 yardımcı hakem, 2 çizgi hakemi ve 1 masa hakemi tarafından yönetilir. Müsabakalarda voleybol kuralları dışındaki hareketlere cezalar kartlar aracılığıyla verilir. 

Uyarı: Sözle ya da elle işaret, kart yok.
İhtar: Sarı kart (ralli kaybeder, 1 sayı yazılır.)
Oyundan çıkarma: Kırmızı kart (o set boyunca oynayamaz.)
Diskalifiye: Sarı + Kırmızı kart aynı anda verilir. (Oyuncu tamamen oyundan ihraç edilir.)

Voleybolun baskın özelliği, takım sporu olmasıdır. Diğer takım sporlarında ayrıldığı nokta, yardımlaşmanın çok yüksek oranda gerekli olmasıdır. Voleybolda mutlaka paslaşma sağlanmalıdır. Sonuca gitmek için takımdaki diğer oyunculara gereksinim duyulur. Bu da üst düzeyde yardımlaşmayı gerekli kılar.

Voleybol oyuncularının özellikleri

Voleybol oyunu birçok farklı özellikte oyuncuya ihtiyaç duyar. Bu nedenle her voleybol oyuncusu güçlü gördüğü yönü konusunda uzmanlaşmak için uğraşmalıdır. Böylece her oyuncu bir diğer takım arkadaşının zayıf olduğu yönü tolere eder. Ayrıca bir voleybol oyuncusu teknik ve taktik çalışmalarının yanı sıra moral ve sosyal çalışmalarıda göz ardı etmemelidir. Çünkü voleybol da tıpkı futbol, basketbol, beyzbol gibi bir takım sporu gibi voleybolda da sosyal güç, başarıyı beraberinde getirir.